تكامل و پيشرفت فيزيكي به كمك بازي: بالا رفتن و حفظ تعادل

كودكان دوست دارند مهارت جديد راه رفتن را به كار گرفته و آنرا براي كارهاي پيچيده تر و در موقيعت هاي جديد (مثلا بالا و پايين رفتن از راه پله ها) مورد استفاده قرار دهند. حفظ تعادل بر روي كُندِه درخت يا يك تكه چوب، راه رفتن روي ديوار كوتاه باغ يا روي جدول كنار خيابان وقتي كه دستش را گرفته ايد، براي آنها هيجان انگيز است؛ همينطور بالا رفتن از هر چيزي كه موجب شود آنها احساس كنند از اندازه طبيعي خود كمي بزرگتر شده اند نيز مي تواند آنها را به هيجان آورد.

در واقع، كودكان به طور ذاتي علاقه دارند از چيزهاي مختلف بالا بروند و اين تمايل ممكن است والدين آنها را (كه چنين انتظاري از كودك خود ندارند)، شگفت زده كند. ممكن است اولين نشانه هاي استعداد ورزشي آينده كودك يك ساله را زماني مشاهده كنيد كه از دسته هاي قفسه هاي آشپزخانه استفاده كرده بود براي اينكه خود را به بالاي كابينت ها برساند. البته استفاده از بازيهاي مربوط به حفظ تعادل يا بالا رفتن، به شرطي مناسب است كه فضا و محيطي امن براي كودك فراهم كنيم تا او بتواند در امنيت كامل به تمرين مهارتهايش بپردازد و در عين حال از موقعيتهاي خطرناك (مانند شيب تند راه پله هاي سيماني) كه مناسب سن او نيست، دور نگه داشته شود.

وسايل زمين بازي كه تركيبي از پله و نردبان با سرسره و ميله ها يا كُندِه هاي درختان (كه مي توان بر روي آنها به تمرين حفظ تعادل پرداخت) هستند، براي تمرين اين مهارتها توسط كودكان، مكانهايي مناسب و ايده آل هستند. اما شما مي توانيد در داخل خانه نيز كودك خود را سرگرم كنيد: يك سرسره كوچك با چند پله هم براي كودك شما كافي و مناسب است؛ يا اينكه مي توانيد چند بالش بزرگ را وسط اتاق، روي هم قرار دهيد تا كودك شما بتواند نقش "پادشاه قلعه" را بازي كند. يا مي توانيد سرودهاي كودكانه اي درباره "بالا و پايين" به او ياد بدهيد.

اگر كودك شما مشتاق بالا رفتن و حفظ تعادل است، او احتمالا از جلسات رقص يا حركات موزون بچه هاي كوچك لذت خواهد برد؛ اما با پهن كردن تعدادي پتوي نرم در كف اتاق نشيمن و قرار دادن چند جعبه مقوايي بزرگ هم مي توانيد همانقدر شادي و هيجان را براي كودك خود فراهم كنيد. جعبه ها را در يك رديف قرار دهيد تا "پلي بر روي رودخانه خروشان" باشد؛ يا آنها را در وسط اتاق پخش كنيد تا "راه پله هاي سنگي در وسط باتلاق" باشند. اگر به همراه كودك خود به جايي مي رويد، اجازه دهيد تا از يك ديوار كوتاه به عنوان طناب بندبازي اش استفاده كند، البته مي تواند از دست شما هم براي حمايت بيشتر، كمك بگيرد.

تكامل و پيشرفت فيزيكي به كمك بازي: خط خطي و نقاشي كردن

كودك نوپاي شما احتمالا بين 12 تا 18 ماهگي، تلاش براي "نوشتن" را آغاز خواهد كرد. اين تلاش او در ابتدا صرفا به صورت خط خطي كردن كاغذ خواهد بود؛ و احتمالا بين 18 تا 24 ماهگي با كشيدن خطوط افقي و عمودي و يا حتي يك دايره، شما را شگفت زده خواهد كرد. تشويق اين خط خطيهاي اوليه، موجب بروز تواناييهاي جديد در او مي شود. هنگام نقاشي با مداد رنگي، مهارتهاي حركتي ظريفي مانند گرفتن و نگه داشتن (توسط دستها و انگشتان) به كار گرفته مي شوند؛ همچنين اين كار باعث پيشرفت بينايي كودك شما و ارتقاي تخيلات او نيز مي شود.

يك ورقه بزرگ از كاغذ ضخيم را براي هنرمند تازه كار خود روي ميز بچسبانيد. بايد بدانيد كه هيچ چيز نمي تواند بيشتر از جيغ و فريادهاي گوشخراش مادر (وقتي مداد رنگيهاي كودك روي روميزي مي افتند يا برگه نازك روزنامه زير دست كودك را پاره مي كنند)؛ مانع خلاقيت كودك شود. مداد رنگي هاي كلفت و محكم يا خودكارهاي قابل شستشو، در چند رنگ اصلي انتخابهاي خوبي هستند؛ استفاده از مداد رنگي هاي مختلف با رنگهاي نزديك به هم، ممكن است كودك را خسته كند. اگر كودك نوپاي شما به آنها علاقه نشان نمي دهد، چيزهاي ديگري را در اختيار او قرار دهيد: مي توانيد به او گچ تحرير بدهيد تا در حياط استفاده كند؛ يا برگه كاغذ او را به جاي ميز، روي سه پايه نقاشي بچسبانيد.

همچنين، نقاشي با انگشتان را فراموش نكنيد. با اينكه ياد گرفتن نحوه نگه داشتن و با مهارت كار كردن با ابزارها و وسايل مهم است، اما نقاشي با انگشتان هم مي تواند تمريني براي مهارتهاي حركتي ظريف و همچنين خلاقيت كودك شما باشد. اگر از نقاشي كردن خسته شد، مي تواند با استفاده از مواد رنگي، اثر انگشت دست يا پايش را روي كاغذهاي مختلف بگذارد. اثر انگشت و دست او روي كاغذ، مي تواند يك كاغذ كادوي زيبا و جالب را ايجاد كند. مي توانيد از علاقه او به طبيعت بهره ببريد؛ برگهاي درختان، گلبرگهاي گلها ، سر هويج يا سيب زميني را رنگ كنيد و به عنوان مُهرهاي خانگي مورد استفاده قرار دهيد. اگر به اندازه كافي شجاعت داريد، اجازه دهيد با استفاده از ماست يا آب ميوه كم رنگ، با انگشتانش نقاشي كند؛ در اين حالت هم مي تواند مهارتهاي ظريف حركتي اش را تقويت كند و هم از ليسيدن انگشتانش لذت ببرد!

لباس پوشيدن و سپس درآوردن لباس، يكي از علاقه هاي اصلي كودكان است؛ شايد تا به حال برايتان پيش آمده باشد كه بهترين لباسهاي روز عيد يا مهماني را به او پوشانده باشيد و 10 دقيقه بعد ببينيد كه او لخت شده است! اما لباس پوشاندن و در آوردن (براي خودش يا عروسكش) مي تواند امكان تمرين كردن براي افزايش هماهنگي بين انگشتها و دستانش را فراهم سازد.

بهترين كاري كه مي توانيد انجام دهيد آن است كه شرايط را به گونه اي مهيا كنيد كه كودك، بيشترين شانس موفقيت را داشته باشد؛ همچنين براي زماني كه احتمالا او موفق نمي شود، يك سرگرمي يا كار جالب تدارك ببينيد تا حواس او را پرت كنيد. پوشاندن يا درآوردن لباسهاي كوچك عروسكها، براي او دشوار و پيچيده است و نهايتا به سرخوردگي و گريه او منجر خواهد شد. در عوض مي توانيد در ابتدا از شنل يا كلاه براي خرس كوچولوي او شروع كنيد؛ حتي مي توانيد اين لباسهاي ساده را خودتان با استفاده از يك تكه پارچه و يك قيچي، تهيه كنيد. همچنين مي توانيد از نَمَد يا مواد مشابه، شكلهايي مشابه با بدن انسان ايجاد كنيد و از كودك بخواهيد تا پوشاندن و درآوردن لباسهاي ساده و متنوع را با اين عروسكهاي دستي، تمرين كند؛ اين كار هم موجب مي شود كه كودك مفهوم تنوع در پوشاك را درك كند و هم مهارتهايش را بيشتر تمرين كند، بدون اينكه مشكل خاصي براي او ايجاد شود. همچنين كاغذهاي چسبي كه قابل استفاده مجدد باشند، مي توانند يك گزينه مناسب ديگر را در اختيار شما قرار دهند؛ البته اگر اندازه آنها بيش از حد كوچك باشد، انگشتان كودك قادر نخواهند بود به آساني از آنها استفاده كنند.

زماني كه نوبت آن مي رسد كه كودك خودش لباسهايش را بپوشد، بايد توجه كنيد كه شلوارهايي كه كمربند يا زيپ نداشته و در عوض، كمر آنها كشي باشد براي او بسيار راحت تر هستند؛ استفاده از اين شلوارها، به همراه پيراهنهاي ساده و كفشهاي چسبي، دردسرهاي صبحگاهي شما (براي لباس پوشاندن به كودك) را كاهش خواهد داد. هر چند وقت يكبار، يك نمونه از لباسهايي را كه پوشيدن آنها كمي سخت تر باشد، در اختيار او بگذاريد: مثلا يك دكمه يا يك گيره به لباس او اضافه كنيد.

كودك شما فهميده است كه خالي كردن يك ظرف يا سبد، در مقايسه با پُر كردن آن، به دقت و مهارت كمتري نياز دارد. اين كار، يكي از اولين مهارتهاي ظريف حركتي است كه كودك شما بر آن تسلط پيدا مي كند؛ و البته همين كه او بتواند خالي كردن يك ظرف را به طور كامل ياد بگيرد، اين كار را بارها و بارها تكرار خواهد كرد. هرچند خالي كردن چيزهاي مختلف ممكن است شما را به ستوه آورد، اما براي كودك، يك تمرين ذهني و دركي بسيار مهم نيز هست: كودك شما به تدريج درك مي كند كه يك شي (مثلا كيف دستي شما) مي تواند چند شي ديگر (مثلا كليدها، كيف پول و دستمال كاغذي) را در درون خودش جاي بدهد. به محض اينكه او بتواند اين مطلب ساده را بفهمد، از فهميدن اينكه مي تواند كيف شما را خالي هم بكند، لذت خواهد برد.

شما مي توانيد با آماده كردن برخي مكانها براي بازي كودك و ارائه فعاليتهاي ساده و مناسب به او، براي اين مرحله آماده شويد. بيرون ريختن بلوكهاي خانه سازي از داخل يك جعبه بزرگ، اسباب بازيها از داخل قفسه، و يا حتي به هم ريختن قطعات يك پازل، مي توانند كودك شما را سرگرم كرده و او را از كارهاي ديگري كه ممكن است چندان جالب نباشند منصرف كند. هنگامي كه او بتواند عمل "خالي كردن" را به خوبي انجام دهد، نوبت به "پُر كردن" مي رسد. در اين مرحله شما مي توانيد كارهاي فوق را دقيقا به صورت معكوس انجام دهيد (هر چند او ممكن است به ريختن اسباب بازيها در داخل جعبه و جمع كردن آنها، چندان علاقه اي نشان ندهد!) كه در نتيجه بينايي، قواي روحي و همچنين مهارتهاي ظريف حركتي او را تقويت خواهد كرد. در ادامه مي توانيد از او بخواهيد كه كارهايي نسبتا سخت تر و پيچيده تر را انجام دهد: دانه هاي نخودچي يا كشمش را داخل يك ظرف كه دهانه آن باريك است بريزد؛ يا سعي كند اشياء مختلف را بر اساس شكلشان، مرتب كند.

بچه ها، مخلوقات كوچولو و هوسراني هستند: مي خواهند بو بكشند، مزه ها را بچشند، و لمس كنند. اگر بتوانيد تعداد زيادي از اشياء متنوع و جذاب را در اختيار او قرار دهيد كه آنها را لمس كند، مدتي طولاني او را سرگرم كرده ايد و دستهاي او مشغول به كار خواهند بود؛ به علاوه فرصتي مناسب براي افزايش قدرت و همچنين ظرافت حركات دستها و انگشتانش به دست مي آورد.

خاك رس و گل سفالگري يا خمير بازي كودكان كه آلوده يا سمي نباشند، موقعيت ايده آلي را براي تمرين با دستها و انگشتانش در اختيار او قرار مي دهد: با غلتاندن، شكل دادن، مشت زدن و نهايتا فُرم دادن به آنها به نحو دلخواه، كودك شما از دست و انگشتانش استفاده مي كند. چند ابزار ساده (مثلا يك وردنه سبك وزن، چاقوهاي پلاستيكي مخصوص شيريني پزي و...) موجب مي شود كه او مدتي بسيار طولاني تر به بازي مشغول شود. اگر به نظر مي رسد كه كودك شما تمايلي به اين كارها ندارد، مي توانيد از گزينه هاي ديگر استفاده كنيد؛ در واقع او ممكن است از بوي يك چيز يا شكل و بافت يك چيز ديگر خوشش نيايد. در ضمن، هر چقدر خمير مورد استفاده كودك نرمتر باشد، كار كردن با آن براي دستهاي كوچك او ساده تر خواهد بود. البته مسلما خمير كيك واقعي، مي تواند بهترين گزينه باشد: هنگامي كه مي خواهيد كيك يا كلوچه بپزيد، مقداري از خمير را به او بدهيد تا به سليقه خودش شكل بدهد، و سپس آن را هم به همراه كيك اصلي، بپزيد. اگر هم كيك نمي پزيد يا كيك پختن بلد نيستيد، مي توانيد از خميرهاي يخزده و آماده كه در سوپرماركتها موجود است استفاده كنيد.

اگر كودك شما مي خواهد در حياط بازي كند، ساختن قلعه هاي شني هم مي تواند مشابه بازي با گل سفالگري يا خمير كيك، دستهاي او را به كار گرفته و مهارتهاي يكساني را پرورش دهد. هنگامي كه كودك شما با دقت يك برج ماسه اي ساخته و نهايتا هم يك پَر روي آن مي گذارد، ممكن است متوجه نباشد كه مهارتهاي حركتي ظريف او تقويت شده اند؛ اما شما مي توانيد به اين نكته توجه كنيد!

تكامل و پيشرفت فيزيكي به كمك بازي: هُل دادن و كشيدن

اگر كودك شما هنوز هم در مرحله يادگيري راه رفتن است، اسباب بازيهاي كشيدني و هُل دادني مي توانند يك گزينه ايده آل براي او باشند، زيرا هم مهارتهايي را كه او در حال تمرين بر روي آنها است (مانند بلند شدن از زمين و نهايتا قرار گرفتن در حالت ايستاده) پرورش مي دهند و هم در انجام كارهايي كه او هنوز چندان در آنها مهارت پيدا نكرده است (مثل حركت عمودي) به او كمك مي كنند. ماشين يا اتوبوسهايي كه به قدري بزرگ باشند كه او بتواند در حالت كاملا ايستاده آنها را بكشد، براي او بسيار عالي هستند. بهتر است به دنبال ماشين يا اتوبوسي بگرديد كه هم يك دسته محكم و كلفت براي كشيدن داشته باشد و هم يك صندلي كوچك براي نشستن كودك در داخل آن تعبيه شده باشد. يك چرخ دستي سنتي چوبي با يك دسته نيز مي تواند براي كودكي در اين سنين مناسب باشد؛ همچنين چرخ دستي هاي پلاستيكي سوپرماركتها را نيز مي توانيد به عنوان يك جايگزين در نظر بگيريد. هنگامي كه او بتواند تعادل خودش را كاملا حفظ كند و روي پاي خودش راه برود، يك وسيله ساده هُل دادني به او بدهيد تا در هنگام راه رفتن، آن را به دنبال خودش بِكِشَد.

هنگامي كه كودك شما بفهمد كه پاهايش، كليد حركت كردن هستند، از استفاده از ماشين شخصي خودش! براي اين طرف و آن طرف رفتن، لذت خواهد برد. اولين چرخي كه مي توانيد براي او بخريد، يك اسباب بازي ساده با يك صندلي كوچك بر روي آن است كه ارتفاع آن از سطح زمين نيز بايد بسيار كم باشد تا او بتواند پاهايش را به زمين بفشارد و چرخ را به جلو هُل بدهد (ممكن است هنوز براي پدال زدن زود باشد). امروزه فروشگاههاي اسباب بازي فروشي، چرخهايي بسيار متنوع را ارائه مي كنند و در نتيجه شما به سادگي مي توانيد نمونه اي را پيدا كنيد كه مورد علاقه او هم باشد. كودك شما ممكن است در ابتدا از هر دو پايش به طور همزمان استفاده كند، اما به تدريج ياد مي گيرد كه چگونه چرخ خود را به درستي جلو براند: ابتدا پاي راستش را روي زمين بگذارد و چرخ را به جلو براند و سپس با پاي چپش همين كار را تكرار كند. پس از اينكه كودك شما توانست اين كار را به خوبي ياد بگيرد (معمولا پس از دوسالگي)، براي پدال زدن آماده شده است؛ در اين مرحله، يك سه چرخه ساده مي تواند به او كمك كند تا هم ماهيچه هاي پاهايش را تقويت كند و هم بين اعضاي مختلف بدنش، هماهنگي بيشتري ايجاد كند و مسلما از سرعت بيشتر حركتش نيز لذت خواهد برد. در اين حالت، خصوصا اگر او در زمين سفت (مانند پياده رو يا آسفالت خيابان) به چرخ سواري مي پردازد، بايد براي او يك كلاه ايمني كوچك و مناسب تهيه كنيد. اگر به نظر مي رسد كه او به استفاده از چرخ علاقه اي ندارد، مي توانيد صندلي چرخ را تا حد امكان (حداقل موقتا) پايين بياوريد. يك اسب چوبي (يا هر وسيله ديگري) كه در جا حركت مي كند و حركات به جلو و عقب براي راندن خيالي آن، عضلات مشابه در بالا تنه كودك را بكار گرفته و تقويت مي كند؛ مي تواند يك فعاليت جايگزين مناسب براي روزهاي سرد يا باراني در خانه باشد. يك كلاه كابوي به او بدهيد، يك موسيقي مناسب بگذاريد و ببينيد كه او براي مدتي طولاني به بازي تاب خوردن با اسب چوبي مشغول مي شود!

كودكان از دويدن و پريدن خوششان مي آيد؛ اما جدا كردن هر دو پا از زمين به طور همزمان، سخت تر از آن چيزي است كه ما به ياد مي آوريم و البته براي كودكي كه مي خواهد اين كار را بكند اما موفق نمي شود، نااميد كننده هم خواهد بود. شما مي توانيد دو دست او را بگيريد و بگذاريد روي تختخواب فنري يا يك ترامپولين كوچك (كه مخصوص حركات ژيمناستيك است)، بالا و پايين بپرد؛ به اين ترتيب او مي تواند انجام اين حركت را تمرين كند. همچنين مي توانيد چند بالش در كف اتاق قرار دهيد و از او بخواهيد كه از روي يك صندلي كوتاه يا مبل، به روي بالشها بپرد. براي كودكان بزرگتر مي توانيد از يك توپ بزرگ و محكم استفاده كنيد كه دسته اي داشته باشد كه كودك بتواند روي آن بنشيند؛ در اين حالت او مي تواند احساس كند كه بدون اينكه پاهايش روي زمين باشند، از جايي به جاي ديگر مي رود، همچنين مي تواند تمرين كند كه با فشار دادن هر دو پا به سطح زمين، خودش را به طرف بالا پرتاب كند.

اگر كودك شما از جمله كودكان ساكت و آرام است، مي توانيد دويدن و پريدن را با يك كار ديگري كه او دوست دارد تركيب كند، تا او را به انجام اين حركات تشويق كرده باشيد. شايد خواندن شعر هاي ساده بتواند موثر باشد: "موشه پريد رو ساعت؛ گاوه پريد روي ماه". به همراه همسر يا يكي از دوستانتان، او را به پارك ببريد و تشويق كنيد كه بين شما دو نفر، بدود. يك نكته اينكه اگر هر وقت به يكي از شما دو نفر رسيد، او را بغل كرده و يك دور در هوا بچرخانيد، كودك هم بيشتر تشويق شده و سريعتر خواهد دويد! مي توانيد يك مسير مسابقه دو را با گچ روي زمين، و يا روي شنهاي ساحل، بكشيد تا در طول آن بدود؛ يا چند دايره و مربع را روي زمين بكشيد و بگوييد كه داخل يكي از آنها بايستد و سپس به ترتيب به داخل بقيه شكلها بپرد. اگر در حال يادگيري حروف است، چند حرف را با اندازه بسيار درشت روي زمين بكشيد و از او بخواهيد كه دور آنها بدود.

قرار دادن يك بلوك بر روي بلوك ديگر و متعادل كردن آن، يا گذراندن يك تكه نخ از وسط حلقه هاي رنگي و البته نهايتا به هم ريختن همه چيزهايي كه درست شده است، يكي از سرگرميهاي اصلي كودكان است. همچنين اين كارها براي استفاده از انگشتهايي كه روز به روز هنرمندتر و ماهرتر مي شوند و نيز تمرين منظم كردن و ساختن چيزهاي مختلف، بسيار سودمند خواهد بود.

براي اينكه اين كارهاي معماري و جور كردن را براي كودك جذاب تر كنيد، بلوكهايي در اندازه ها، شكلها و رنگهاي مختلف در اختيار او قرار دهيد، همچنين چيزهاي متنوع ديگري نيز براي ساختن و بازي كردن در اختيار او بگذاريد. هرچند كودك شما هنوز هم نمي تواند اسباب بازيهايي را كه به شكل حروف الفبا يا اعداد باشند، به ترتيب حرف يا عدد مرتب كند، اما از مرتب كردن (مثلا) آهنرباهاي كوچك بر حسب رنگ يا اندازه آنها، لذت خواهد برد. يا مي توانيد مهره هاي پلاستيكي را به او بدهيد تا با يك نخ به يكديگر وصل كند. وقتي او توانست مهارت كافي در انجام اين كار را به دست آورد، يك بند كفش محكم و يك قطعه پارچه يا يك نخ ضخيم و مهره هاي چوبي را به او بدهيد تا امتحان كند. او به زودي مي تواند دستبندهاي زيبايي با خوراكيها (مثلا با ماكاروني) درست كند.

بازيهاي آبي يكي از بهترين راههايي هستند كه موجب افزايش هماهنگي بين اعضاي بدن كودك شده و همچنين باعث مي شوند كه او با بدنش اُنس بگيرد؛ اما بهتر است كودك را مرحله به مرحله با آب آشنا كنيد و براي اين كار، از خود كودك كمك بگيريد. بعضي از بچه ها دوست دارند كه سرشان را زير آب ببرند، اما اين كار براي برخي ديگر دشوار به نظر مي رسد و مدتي زمان مي برد. بعضي ها از آب بازي خوششان مي آيد، اما بعضي ديگر دوست دارند كه به آرامي با دست يا پا، با آب بازي كنند. اكثر كودكان، احساس شناور بودن بر سطح آب را دوست دارند: اين كودكان مي توانند هنگامي كه در آب هستند تا ارتفاع بيشتري (در مقايسه با خُشكي) بالا بپرند، و همچنين نرم تر فرود بيايند. اما بعضي از بچه ها ممكن است دوست نداشته باشند كه كاملا خيس شوند. سعي كنيد بفهميد كه او از چه چيزي خوشش مي آيد يا با چه كاري راحت تر است و از همان جا شروع كنيد.

مسلما هنگام آب بازي، حفظ امنيت كودك يك نكته كليدي است. شما بايد تا زماني كه كودكتان بتواند به تنهايي شنا كند با او در آب بمانيد؛ البته او تا چند سال ديگر قادر به يادگيري اين كار به طور كامل نخواهد بود. در بعضي از استخرهاي محلي يا مهدهاي كودك، كلاسهايي براي بچه هاي كوچك ارائه مي شود كه مربيان مخصوصي اين كلاسها را اداره مي كنند. در صورت تمايل كودك مي توانيد از جليقه نجات يا بازوبند بادي استفاده كنيد كه مي توانند به ايمني او كمك كنند؛ اما اين وسايل نمي توانند جايگزيني براي حضور شما باشند. اگر كودكي را كه شنا بلد نيست به داخل آب برده ايد، همواره او را محكم نگه داريد.

برخي از حيوانات آبي را به كودك خود نشان دهيد و او را ترغيب كنيد تا از آنها تقليد كند. توصيه معروف "پاهايت را حركت بده و دُمَت را بجنبان"، توانسته است در آموزش حركت در آب براي تعداد زيادي از كودكان، موثر باشد. اما اگر احساس مي كنيد كه او ميلي به بازيهايي از اين دست ندارد، بهتر است او را وادار به اين كار نكنيد. اگر انتخاب را بر عهده خود او بگذاريد، احتمال اينكه وقتي بزرگتر شد به آب علاقه بيشتري پيدا كند، بيشتر است.

توپ در اندازه هاي مختلف (براي پرتاب كردن، گرفتن و غلتاندن)، هم موجب افزايش هماهنگي بين دست و چشم او مي شود و هم چابكي و مهارتهاي حركتي او را افزايش مي دهد. كودك شما مدتها پيش (بين سه تا هفت ماهگي) ياد گرفته است كه اشياء مختلف را با دست بردارد، اما هماهنگي كامل دست، كه او را قادر مي سازد تا توپ را بغلتاند يا به سمت چيزي (يا كسي) پرتاب كند، معمولا بين هجده ماهگي تا سه سالگي حاصل مي شود. ياد گرفتن اين مهارت، يك پيشرفت بزرگ است: او ابتدا غلتاندن توپ را ياد مي گيرد، سپس پرت كردن آرام يك توپ از روي زمين را ياد مي گيرد، بعد ابتدا برداشتن توپ و پرتاب آن به سمت پايين و نهايتا پرتاب توپ به سمت بالا را فرا خواهد گرفت. پس اگر كودك شما هنوز دو ساله نشده است، آموزش نحوه استفاده از توپ را با بازيهايي كه شامل غلتاندن توپ مي شوند (كه هم براي او راحت تر بوده و هم كمتر او را مي ترسانند)، آغاز كنيد: وقتي يك توپ به صورت آرام روي زمين به سمت او بغلتد، او را نمي ترساند؛ اما يك توپ كه در هوا با سرعت زياد مستقيم به طرف سر يا بدن او حركت كند، ممكن است براي او ترسناك باشد. براي داخل منزل مي توانيد از توپهاي نرم يا اسفنجي، يا بمب لوبيايي (يك جوراب كهنه كه از لوبياي نپخته پُر شده است) به همراه يك سطل يا سبد به عنوان هدف، استفاده كنيد. اگر در منزل شما يك راهروي طولاني وجود دارد، مي توانيد يك بازي بولينگ ساده براي او ترتيب بدهيد.

كودكان معمولا چپ دست يا راست دست بودن خود را در سال دوم زندگي نشان مي دهند، پس مي توانيد به دنبال علائم اين مطلب باشيد. اما ممكن است انتخاب كودك در طول مراحل بعدي رشد، تغيير كند؛ پس اگر كودك شما هنوز هيچ كدام از دستهايش را بر ديگري ترجيح نمي دهد، لازم نيست نگران شويد.