انتخاب يك مهد خوب‌

وقتي ديگران به شما ايراد مي‌گيرند كه چقدر وسواس به خرج مي‌دهيد پيش خود مي‌گوييد مگر مي‌شود فرزند و جگر گوشه خود را براحتي به مكاني و به دست مربياني سپرد كه نسبت به نحوه كار آنها آشنا نيستيد و چطور مي‌توان براي 8 ساعت نسبت به وضعيت فرزند خود كه نمي‌دانيد چگونه مراقبت مي‌شود بي‌تفاوت ماند. وقتي به مهد كودك‌هاي مختلف مراجعه مي‌كنيد در هر كدام از آنها شرايط و ويژگي‌هاي متفاوتي را مي‌بينيد. در برخي از آنها فضاي تاريك و دلگير داخل ساختمان و امكانات ابتدايي براي بازي كودكان شما را از انتخاب آن منصرف مي‌كند در برخي ديگر نحوه برخورد مربيان شما را مردد مي‌سازد. آنهايي كه هم ساختمان مناسب دارند و هم مربيان خوب، داراي شهريه‌هاي سنگين هستند كه پرداخت آن در توان تمامي خانواده‌ها خصوصا كارمندان نيست. بنابراين اين پرسش پيش مي‌آيد كه بالاخره يك مهد كودك خوب بايد داراي چه ويژگي‌هايي باشد. قبل از پرداختن به اين موضوع بد نيست اين بحث را مورد بررسي قرار دهيم كه آيا فرستادن كودك به مهد ضروري است يا نه؟

چرا مهد

در كشورهاي پيشرفته آموزش‌هاي جمعي و رفتاري در مهد كودك از 2 تا 6 سالگي يك عرف اجتماعي است و علت سپردن كودك به مهد شاغل بودن مادر نيست بلكه تامين منافعي در انسان است كه فقط از 2 تا 6 سالگي دست‌يافتني است و تمام عمر مورد بهره‌برداري قرار مي‌گيرد و در هيچ سني قابل جبران نمي‌باشد. به عنوان مثال انسان از 2 تا 6 سالگي 80 درصد بيشتر از تمامي سنين توانايي فراگيري زبان‌هاي مختلف را دارد و چه خوب است كه راه سختي را كه ما با آموزش زبان طي كرديم و نتيجه چنداني هم نگرفتيم براي كودكانمان تكرار نشود. از سوي ديگر والديني كه به سبب وابستگي به كودك خود مانع حضور آنها در جمع بدون حمايت و حضور خود مي‌شوند و از كسب استقلال آنها جلوگيري مي‌كنند مانع مي‌شوند كه كودك نيروي خود را بسنجد و تقويت كند اين نحوه تربيت مي‌تواند منجر به خشم، سركشي، طغيان، ترس عميق از آنچه در بيرون وجود دارد بشود. اين كودكان همواره طي دوران رشد در حال تقلا و درگيري با موضوعات و مشكلات مشابه هستند آنها نمي‌خواهند تحت كنترل باشند ولي در عين حال مي‌ترسند كه آيا مي‌توانند مثل يك فرد مستقل زندگي كنند يا نه؟

فعال‌تر و پرتحرك‌تر

مطالعات نشان داده است كودكاني كه به مهد كودك مي‌روند به دليل تعدد بازي‌ها و همبازي‌هاي بيشتر نسبت به ساير كودكان فعال‌تر و پرتحرك‌ترند. محققان با بررسي بيش از 20 مهد‌ كودك دريافتند كه كودكان در مهد كمتر به بازي‌هاي نشسته مي‌پردازند و تحرك بيشتري دارند.

نتايج تحقيقات نشان مي‌دهد در مكان‌هايي كه امكان بازي‌هاي مختلف و تعداد بيشتر بچه‌ها نمي‌باشد 15 درصد وقت بچه‌ها صرف بازي‌هاي پرتحرك و بيشتر از 50 درصد از وقت‌شان به انجام بازي‌هاي نشسته مي‌گذرد.

ولي در مراكزي كه پر از انواع وسايل بازي است بچه‌ها 80 دقيقه بيشتر از سايرين بازي‌هاي نشسته مي‌پردازند همچنين مهد كودك به ارتقاء مهارت‌هاي اجتماعي و تقويت هوش كودكان نيز كمك مي‌كند.

ويژگي يك مهد كودك خوب

كودكان بين 2 تا 6 سالگي در مقايسه با نوباوگان و كودكان نو‌پا زمان بيشتري را دور از خانه و والدين سپري مي‌كنند. طي 30 سال گذشته، تعداد كودكاني كه به كودكستان يا مهد كودك مي‌روند افزايش يافته است . در حال حاضر بسياري از مهد كودك‌ها انواع تداركات را براي سرپرستي فرزندان والدين شاغل انجام مي‌دهند و اين تداركات همان‌هايي است كه در خانه نيز ارائه مي‌شوند. به اعتقاد كارشناسان يك مهدكودك خوب فقط اين نيست كه كودكان را در غياب والدينشان ايمن نگه دارد و آنها را خوب تغذيه كند. مهدكودك بايد مانند يك كودكستان كار آمد، تجربيات آموزش با كيفيت عالي را براي كودكان فراهم آورد.

اجزاي سازنده يك مهد خوب‌

براساس بررسي‌ها و مطالعات اجزاي سازنده يك مهدكودك با كيفيت عالي اين‌گونه مي‌باشد: اندازه گروه (تعداد كودكان در يك مكان واحد)‌ نسبت مراقبت به كودك، آمادگي تحصيلي مراقب، تعهد شخصي مراقب به يادگيري و مراقبت كردن از كودكان در صورتي كه اين ويژگي‌ها مطلوب باشند.

محيط‌هاي وسيع و مجهز و اقداماتي كه نيازها و تمايلات كودكان را برآورده سازد نيز از اهميت برخوردار است.

بنابراين قبل از انتخاب مهدكودك لازم است مواردي را مدنظر داشته باشيم و سوالاتي را از كاركنان آنها بپرسيم و با والدين كودكاني كه در مهد هستند صحبت كنيم. از جمله نكاتي را كه بايد در نظر داشته باشيم نسبت تعداد مربيان به تعداد بچه‌هاست. هر چه تعداد كودكان كمتر باشد كارآيي مربي بيشتر مي‌شود. آكادمي پزشكان اطفال آمريكا 3 تا 5 كودك براي هر مربي و 7 تا 10 براي كودكان بزرگتر را پيشنهاد كرده است.

تفكيك رده‌هاي سني مختلف نيز بايد مورد توجه باشد چرا كه از گسترش بيماري بين بچه‌ها جلوگيري مي‌كند.

همچنين بايد درباره شيوه‌هاي تربيتي و مديريتي مركز اطلاع پيدا كرد. بايد ديد كه چگونه از كودكان بيمار مراقبت مي‌كنند آيا به كودكان دارو تجويز مي‌شود يا نه؟ آيا مركز مجهز به اتاقي مخصوص بچه‌هاي بيمار مي‌باشد؟ آيا در مهدكودك پرستار يا پزشك براي مراقبت‌هاي پزشكي وجود دارد؟ ضرورت واكسيناسيون براي كودكان قبل از ورود به مركز مورد توجه قرار دارد؟ به لزوم انجام آزمايش‌هاي پزشكي هنگام ثبت‌نام توجه مي‌كنند و همچنين براي هر كودك پرونده پزشكي تشكيل مي‌دهند؟

در مورد مربيان و كارمندان مهد كودك نيز بايد در نظر داشت كه آيا آنها به كمك‌هاي اوليه آشنا هستند، آشنايي آنها با روش‌هاي تربيتي چگونه است، آيا پرسنل مهد كودك آموزش‌هاي لازم را براي جلوگيري از گسترش بيماري‌ها گذرانده‌اند.

توجه به امنيت ساختمان هم يكي از ديگر نكات مهم درخصوص انتخاب مهد است، پوشيدن سطوحي مانند زير تاب و سرسره با مواد نرم و قابل انعطاف، وجود هشداردهنده‌هاي حريق، پوشاندن پريزهاي برق، لبه‌هاي تيز وسايل، رعايت بهداشت اسباب‌بازي‌ها، اسباب‌بازي‌هاي قابل شستشو بايد هر روز با آب و مواد سفيدكننده شسته شوند و ضدعفوني مهد كودك بايد منظم انجام شود.

به اعتقاد كارشناسان امور تربيتي مهد كودك خيلي بهتر از بودن در خانه است اما والدين بايد در انتخاب مهد كودك خيلي خيلي محتاط باشند. نزديكي مهد كودك به خانه يا محل كار يك شرط لازم است، اما كافي نيست حتي بهتر است مهد كودكي را كه در مسافت دورتري است اگر شرايط آن مطلوب است را به مهدهاي نزديك‌تر ترجيح بدهيم. چون كودك ساعات مهمي از روزش را در آن مي‌گذراند، سنجيدن نورگيري اتاق، زمين بازي، وضع بهداشت و تغذيه در مهد كودك، آموزش و بسياري نكات ديگر مهم است، اما اين كه چه كسي مربي كودك ما خواهد بود بي‌ترديد مهم‌تر است.آنچه مهم است چگونه گذراندن ساعات مهد كودك با بچه‌ است بدون ترديد بايد كودك ما مهدش را دوست بدارد و از بازي در آن لذت ببرد، اما ما هم نبايد از نكات ضروري در انتخاب مهد غافل بمانيم.