شروع و نحوه تغذیه تکمیلی

   غلات مانند برنج بهترین ماده غذایی  برای شروع تغذیه تکمیلی است  چون هضم آنها آسان است فرنی یک از بهترین غذاهایی است که می توان از یکبار در روز به اندازه 1 تا 3 قاشق مرباخوری شروع کرد و بتدریج بر مقدار آن متناسب با اشتهای کودک افزود از هفته دوم شروع غذای کمکی می توان علاوه بر فرنی شیر برنج و حریره بادام نیز به کودک داد. این غذاها نیز باید از مقدار کم و یکبار در روز شروع شود و بتدریج براساس

 میل شیرخوار بیشتر شود تغذیه شیرخوار با فرنی شیربرنج و حریره بادام را می توان تا دو هفته ادامه داد . بسته به علاقه کودک به این نوع غذاها می توان حتی تا یکسالگی و یا بیشتر از این غذاها به عنوان یک وعده غذایی کمکی به کودک داد

   در هفته سوم مصرف انواع سبزیجات مثل سیب زمینی هویج جعفری گشنیز کدوسبز لوبیا سبز و ... برای تغذیه کودک شروع می شود در این هفته علاوه بر فرنی می توان با مخلوط سبزیجات و برنج سوپ تهیه کرد سوپی که مواد غذایی فوق در آن بخوبی نرم شده باشد غذای مناسبی برای شیرخوار است بهتر است سبزیجات را تک تک و به مرور به سوپ اضافه کرد

   از هفته چهارم می توان مقدار کمی گوشت به سوپ کودک اضافه کرد. گوشت را باید به قطعات کوچک تقسیم کرد و یا از گوشت چرخ کرده استفاده نمود که باید کاملا پخته و له شوند پوره سبزیجات نیز غذای مناسبی برای شیرخوار است پوره را می توان با سیب زمینی هویج و نخود سبز به صورت پخته شده و نرم و همراه با کمی روغن یا کره تهیه کرد. بهتر است در سال اول زندگی اسفناج و گوجه فرنگی به کودک داده نشود

        برای اینکه کودک بتواند سوپ را بخورد باید آن را از پخت له کرد و به کودک داد

   در ماه بعد ( ماه هشتم زندگی ) علاوه بر سوپ می توان زرده تخم مرغ را شروع کرد زرده باید کاملا آب پز و سفت باشد . ابتدا باید به اندازه یک قاشق چایخوری از زرده پخته شده را در آب یا شیر له کرد و به شیرخوار داد و مقدار آن را به تدریج افزایش داد تا در ظرف 1 هفته به یک زرده کامل تخم مرغ برسد آنگاه می توان یک روز در میان یک زرده کامل یا هر روز نصف زرده تخم مرغ به شیرخوار داد استفاده از سفیده تخم مرغ تا یک سالگی توصیه نمی شود و در کودکانی که زمینه حساسیت دارند شروع زرده تخم مرغ بعد از یک سالگی و سفیده آن در 18 ماهگی توصیه می شود

   با افزایش سن و پذیرش بیشتر شیرخوار سوپ و غذای نرم باید تبدیل به غذاهای سفت تر شوند یعنی باید با اضافه کردن غذاهای سفت تر و کمی قابل جویدن عمل تکامل جویدن در شیرخوار تقویت شود اگر تدریجا مواد غذایی سفت اضافه نشود و شیرخوار به عمل جویدن تشویق نگردد و برای مدتها از غذاهای آبکی و صاف یا له شدن استفاده کند بعدا در جویدن غذاهای سفت دچار مشکل خواهد شد برای این کار می توان از حدود 8 ماهگی تکه های نان و بیسکویت هم به دست شیرخوار داد

   از 8 ماهگی می توان به غذای شیرخوار ماست نیز اضافه نمود . شروع استفاده از حبوبات از 9 ماهگی است که به سوپ شیرخوار اضافه می شود می توان از انواع حبوبات خیس شده و پوست کنده که کاملا پخته و نرم شده باشند مانند عدس ماش و لوبیا و یا حبوبات جوانه زده استفاده کرد . حبوبات منبع خوبی برای تامین پروتئین و املاح هستند و همراه با غلات و شیرمادر غذای کاملی را تشکیل می دهند

   شیرخوار در پایان یک سالگی علاوه بر غذاهای ذکر شده می توانند تدریجا از غذاهای خانواده مصرف کنند غلاتی که شیرخوار قدرت جویدن آنها را دارد مانند برنج بصورت کته های مختلف مخلوط با سبزیها حبوبات و گوشتهای نرم ازانواع غذاهای مناسب هستند.

   کودک در اواخر سال اول زندگی بعلت سرعت رشد و فعالیت زیاد احتیاج به آلرژی و غذاهای بیشتر دارد ولی از طرفی حجم معده او کم است بنابراین لازم است در این سنین علاوه بر استفاده از شیر مادر روزانه در دفعات به او غذای کمکی داده شود

   در سال اول زندگی از افزودن نمک شکر و ادویه به غذای کودک باید خودداری کرد زیرا ذائقه کودک در این زمان شکل می گیرد( بجز غذاهایی مانند فرنی که در دستور تهیه آن شکر وجود دارد)

   همزمان با شروع غذای کمکی توصیه می شود به کودک قطره آهن داده شود بطوری که روزانه 5/12 میلی گرم آهن المنتال به بدن کودک برسد.

   در سال اول زندگی مادر باید در هر وعده ابتدای کودک را با شیر خود تغذیه کند و بعد به او غذای کمکی بدهد . در سال دوم زندگی باید ابتدا غذای کمکی و بعد شیر مادر داده شود

همزمان با شروع تغذیه تکمیلی میزان اب مورد نیاز کودک افزایش می یابد و مایعات مورد نیاز کودک تنها با خوردن شیر مادر تامین نمی شود و باید مقداری آب سالم به کودک داده شود البته میزان نیاز شیرخوار به آب بستگی به عوامل محیطی شرایط بدنی و نوع تغذیه او دارد برای مثال در فصول گرم سال و یا در مناطق گرمسیر نیاز کودکان به آب بیشتر از زمان های دیگر خواهد شد . نوع تغذیه هم در میزان نیاز به آب تاثیر دارد یعنی زمانی که کودک بیشتر غذاهای مایع ( مثل سوپ و فرنی ) می خورد نسبت به زمانی که او بیشتر غذاهای جامد ( مثل پلو نان و ... ) می خورد کمتر به آب نیاز دارد.