سرما خوردگي در كودكان

سرما خوردگي در كودكان 0 تا 12 ماهه

 از دلايلي كه باعث مي شود بچه ها مرتباً سرما بخورند اين است كه سيستم ايمني آنها هنوز كاملاً تكامل پيدا نكرده است. همچنين فرزند شما با هر بار سرما خوردگي فقط بر عليه يكي از بيش از 200 نوع ويروس سرما خوردگي ايمني پيدا مي كند. آيا مي توانيد همه سرماخوردگيهائي را كه در سراسر عمرتان به آن مبتلا شده ايد به ياد بياوريد؟ فرزند شما بايد به همه آنها -و حتي بيشتر -مبتلا شود تا نسبت به همه ويروسهاي سرما خوردگي ايمني پيدا كند.

در هنگام رشد كردن، او مي خواهد دنياي اطرافش را با لمس كردن (و ليسيدن) هر چيز بيشتر كشف كند. بنابراين به راحتي ويروسهاي سرما خوردگي روي دست هايش خواهند بود. سپس او دستانش را در بيني يا دهان كرده و يا چشمهايش را با آن مي مالد و بنابراين ويروس اين امكان را پيدا مي كند كه به مجاري بيني او راه پيدا كند.

ممكن است كه فرزند شما در پائيز يا زمستان بيشتر سرما بخورد كه علت آن سرماي هوا و گرم كردن درون خانه است كه باعث خشك شدن مخاط بيني شده و كار ويروس سرما خوردگي را راحتر مي كند. ضمناً وقتي هواي بيرون سرد است او بيشتر در محيط بسته مي ماند كه در آين حالت امكان انتقال ويروس از فردي به فرد ديگر بيشتر است.

مطالعات اخير اظهارات والدين شاغل را مبني بر اين كه بچه ها در مهد كودكها بيشتر سرما خورده، عفونت گوش گرفته و دچار آبريزش بيني مي شوند تاييد مي كنند. حتي اگر فرزندتان با كودكان زيادي در تماس نباشد، در سال اول 4 تا 10 بار سرما خواهد خورد. با افزايش سن تعداد سرماخوردگيها كم شده به طوري كه در سنين 13 تا 19 سالگي به حدود 3 بار در سال مي رسد.

چگونه مي توانم متوجه شوم كه فرزندم سرما خورده و مبتلا به آنفولانزا يا آلرژي نشده است؟

اگر فرزند شما در فاصله بين ماههاي آبان تا ارديبهشت بيمار شده و بيماري او بصورت شروع ناگهاني تب (معادل 38.3 درجه سانتي گراد يا بيشتر) همراه با خستگي و لرز و به دنبال آن علائم تنفسي مثل آبريزش بيني يا سرفه خشك باشد به احتمال زياد مبتلا به آنفولانزا شده است (نكته: اگر علائم گرفتگي بيني يا سرفه خيلي پيش از تب اتفاق بيافتد نشان دهنده اين است كه فرزند شما مبتلا به سرماخوردگي شده است). كودكي كه مبتلا به آنفولانزا مي شود ممكن است اسهال يا استفراغ نيز داشته باشد.

خارش بيني و چشمهاي اشك آلود علائم كليدي آلرژي هستند. همچنان كه حملات عطسه و يا خارش پوست كه براي هفته ها يا ماهها ادامه داشته باشد جز علائم اصلي آلرژي مي باشند.

ترشحات بيني در آلرژي آبكي باقي مي مانند اما در سرما خوردگي چركي شده، زرد رنگ يا سبز رنگ مي شوند. در آلرژي تب وجود نداشته و معمولاً در بهار، تابستان يا اوايل پائيز ديده ميشود. اگر سن فرزند شما كمتر از 3 ماه بوده و درجه حرارت مقعدي او بالاتر از 38 درجه سانتي گراد است بلافاصله با متخصص اطفال مشورت كنيد زيرا او بايد مطمئن شود كه اين تب به دليل عفونت باكتريايي كه نيازمند درمان مي باشد، نيست.

درمان سرما خوردگي كودكم چيست؟

هيچ داروئي نمي تواند باعث شود كه ويروس سريعتر از بدن او خارج شود، اما شما مي توانيد با اطمينان يافتن از اين كه او به مقدار لازم استراحت كرده و مايعات كافي (كه به معناي دريافت كافي شير مادر يا شير خشك براي كودكان زير 6 ماه است) دريافت مي دارد، به فرزندتان كمك كنيد تا احساس بهتري داشته باشد. از آن جائي كه بچه ها نمي توانند تا 4 سالگي به خوبي بيني خود را با فين كردن خالي كنند راه هاي زير مي تواند كنار آمدن با احتقان (گرفتگي) بيني را براي او راحت تر كند.

• سر بچه را به عقب ببريد و چند قطره از محلول نرمال سالين در داخل حفره هاي بيني او بچكانيد. سپس بعد از چند دقيقه با استفاده از سرنگ هاي پلاستيكي، آب نمك و ترشحات بيني را پمپ كنيد. اگر فرزند شما موقع مكيدن شير مشكل دارد 15 دقيقه قبل از شير دادن به او اين كار را انجام دهيد. بدين صورت او مي تواند هم زمان هم به خوبي تنفس كرده و هم شير را بمكد. به اطراف پره هاي بيني او از ژل هاي نرم كننده بماليد تا باعث كاهش التهاب و تحريك شود. (تا زماني كه پزشك لازم ندانسته از اسپري هاي بيني استفاده نكنيد. اين اسپري هاي اگر چه ممكن است موقتاً باعث برطرف شدن علائم شود اما در نهايت با مصرف مداوم احتقان را بيشتر مي كنند.)
• از يك دستگاه بخور يا بخور سرد براي مرطوب كردن فضاي اتاق استفاده كنيد يا با فرزند خود به داخل حمام رفته، آب داغ را باز كرده، در را بسته و با او در حدود 15 دقيقه در فضاي حمام بنشينيد. وان آب گرم نيز مي تواند همين نتيجه را داشته باشد به خصوص اگر مقداري روغن منتول (نعنا) يا اكاليپتوس به آب اضافه كنيد كه يك راه مطمئن و آرامش بخش براي درمان موقت گرفتگي بيني مي باشد.
• تعدادي حوله در فاصله بين تشك و كف تخت در قسمتي كه كودكتان سرش را مي گذارد قرار دهيد تا سر او كمي بالاتر از بدن قرار گيرد. خوابيدن در اين حالت مي تواند باعث بهبود تخليه ترشحات پشت حلق شود ولي در اين كار زياده روي نكنيد. اگر كودكتان در هنگام خواب مرتباً غلت مي زند پس ممكن است در جاي خود چرخيده و پاهايش بالاتر از سر او قرار گيرد و به اين ترتيب همه زحمات شما از انجام اين كار از بين برود. هر گز از گذاشتن بالش براي بالا آوردن سر او استفاده نكنيد زيرا ممكن است باعث خفه شدن فرزندتان شود. در ضمن هرگز چيزي را زير پايه هاي تخت نگذاريد زيرا باعث ناپايدار شدن آن مي شود. توجه داشته باشيد كه فرزند شما در صندلي ماشين نيز به حالت نيمه نشسته بخوابد.

آيا مي توانم به فرزندم داروهايي را كه احتياجي به نسخه پزشك ندارند بدهم؟

بهتر است قبل از اين كار با پزشك مشورت كنيد. اكثر پزشكان هيچ داروئي را براي كودكان زير 6 ماه تجويز نمي كنند. اگر سن بچه شما بيشتر از 6 ماه است ممكن است در بعضي از مواقع مانند شبها كه علائم موجود مانع از استراحت او مي شوند پزشك اين نوع داروها را تجويز كند. از دادن چند داروي مختلف براي درمان علائم متفاوت بپرهيزيد زيرا اكثر آنها حاوي استامينوفن بوده و تجويز هم زمان آنها باعث دو يا چند برابر شدن دوز مصرفي مي شود. شايد بخواهيد از آنتي هيستامينهاي موجود در داروخانه ها استفاده كنيد كه باعث مي شوند فرزند شما راحتر بخوابد. اما به خاطر داشته باشيد كه اين داروها مي تواند به جاي آرام كردن او سبب تحريك او شود. توجه به اين نكته مهم است كه اين داروها نمي توانند دوره بيماري را كوتاه كرده و يا از عوارض بعدي مثل سينوزيت يا عفونت گوش جلوگيري كند. اگر فرزند شما تب دارد، مي توانيد به او استامينوفن اطفال بدهيد. هرگز به او آسپيرين ندهيد زيرا خطر بروز سندرم "ري" (Ray Syndrome) كه يك وضعيت نادر اما كشنده است وجود دارد.

از چه داروهاي طبيعي يا جايگزين هاي آن مي توان براي بهبود علائم سرما خوردگي استفاده كرد؟

اضافه كردن چند قطره روغن منتول يا اكاليپتوس يا كاج به دستگاه بخور يا در حمام مي تواند باعث كاهش احتقان بيني شود. اگر سن فرزند شما شش ماه يا بيشتر است يك محلول رقيق و ولرم چاي بابونه مي تواند باعث تسكين او شود.

توجه: هرگز از "ما هوانگ‌" كه همچنين به نام هاي افدرا يا افدرين شناخته مي شود و يك داروي ضد احتقان گياهي است استفاده نكنيد. قدرت اثر اين دارو در افراد مختلف بسيار متفاوت است و سازمان غذا و داروي آمريكا اعلام كرده كه اين دارو باعث واكنشهاي نامناسب مانند افزايش فشار خون، ضربان نامنطم قلب، تشنج، حمله قلبي و سكته مغزي در افراد بزرگسال مي شود. هميشه قبل از تجويز هر داروئي به فرزند خود با پزشك او مشورت كنيد.

چه موقع بايد با متخصص اطفال تماس بگيرم؟

اگر سن كودك شما كمتر از 3 ماه است در هنگام بروز اولين علائم بيماري بايد با متخصص تماس بگيريد به خصوص اگر درجه حرارت مقعدي او 38 درجه سانتي گراد و يا علائم به همراه سرفه باشد. در كودكان بالاي 3 ماه در شرايط زير با متخصص تماس بگيريد:

• اگر 5 تا 7 روز بعد از شروع بيماري علائم او بدتر شده و يا اگر علائم سرما خوردگي بيشتر از 14 روز طول كشيده است.
• اگر سرفه او بدتر شده و يا همراه با خس خس سينه (ويزينگ) و يا تنفس هاي بريده بريده است؛ زيرا اين علائم مي تواند نشان دهنده پنوموني(عفونت ريه) و يا عفونت با ويروس سنسيشيال تنفسي باشد، ويروسي كه نسبتا شايع بوده اما مي تواند براي كودكان زير 1 سال مشكل جدي ايجاد كند.
• اگر كودك در هنگام غذا خوردن يا مكيدن چيزي گريه مي كند يا گوشش را كشيده يا مي مالد؛ زير اين علائم مي تواند نشانه عفونت گوش باشد.

چه كار مي توانم بكنم تا باعث كاهش تعداد دفعات سرما خوردگي فرزندم شوم؟

شما نمي توانيد كاري كنيد كه او اصلا سرما نخورد اما مي توانيد كارهائي انجام دهيد تا او كمتر در معرض خطر بيماري قرار گرفته و سيستم دفاعيش تقويت شود. براي شروع مطمئن شويد كه همه اعضاي خانواده و همچنين دوستان قبل از بغل كردن فرزندتان دستهاي خود را مي شويند (به خصوص در مورد نوزادان كه در مقابل سرما خوردگي بسيار آسيب پذيرتر از حتي بچه هاي 1تا 2 ماهه هستند.)

تا جائي كه مي توانيد فرزند خود را از افراد بيمار دور نگه داريد. از آنها بخواهيد كه ديدار را تا پايان مرحله سرايت بيماري به تعويق بياندازند. به ياد داشته باشيد بچه هائي كه به مهد كودك مي روند بيشتر از بچه هائي كه در خانه مي مانند به سرما خوردگي مبتلا مي شوند زيرا آنها با بچه هاي بيشتر و در نتيجه با بيماري هاي بيشتري در تماس هستند. در ضمن توجه داشته باشيد كه مربي مهد كودك او مراقب دست شستن خود باشد.

مايعات كافي به بدن فرزندتان برسانيد. ويروسهاي سرماخوردگي در داخل مخاط خشك بيني راحت تر نفوذ مي كنند. براي بچه هاي زير 6 ماه اين به آن معني است كه آنها ميزان معمول و روزانه شير خشك يا شير مادر را دريافت مي كنند. بعد از 6 ماهگي مي توانيد به فرزند خود آب هم بدهيد. اگر فرزندتان در روز كمتر از 5 تا 6 پوشك را خيس ميكند مي تواند نشانه كم آبي او باشد.

نهايتا فرزندتان را تا جائي كه مي توانيد با شير خود تغذيه كنيد (آكادمي اطفال آمريكا براي بهره مند شدن از مزاياي شير مادر، توصيه مي كند كه تا يك سالگي كودكان از شير مادر تغذيه كنند). اگر چه شير مادر يك وسيله تدافعي مطلق در مقابل عفونت نيست اما مطالعات نشان داده كه بچه هائي كه از شير مادر تغذيه مي كنند كمتر از بچه هائي كه شير خشك مي خورند بيمار مي شوند كه علت آن وجود آنتي باديها (پادتن هاي) محافظت كننده در آن است.

 

مصرف داروهاي سرماخوردگي و ضد سرفه در كودكان

امروزه تعداد زيادي فرآورده دارويي سرماخوردگي و ضدسرفه براي كودكان موجود است. هنگام سرماخوردگي اكثر والدين فقط مي خواهند كه فرزندشان هر چه سريع تر بهتر شود و چه كسي آنها را سرزنش مي كند؟
متاسفانه همه داروهاي مورد استفاده سرماخوردگي آن اثري را كه ادعا مي شود، ندارند. مطالعات بسياري كه بر روي اين داروها صورت گرفته مشخص كرده اند كه اثربخشي آنها مورد ترديد است و با توجه به عوارض جانبي شديد حاصل از آنها، ارزش ريسك كردن ندارند. در ادامه به شرح مختصري درباره داروهاي مورد مصرف براي كودكان مي پردازيم:
1- داروهاي ضد درد و كاهنده تب: شامل استامينوفن (Tylenol) و ايبوپروفن (Advil) مي باشند. مصرف آسپرين يا فرآورده هاي دارويي كه شامل آسپرين يا ديگر ساليسيلات ها هستند، در كودكان و نوجوانان ممنوع است، به ويژه زماني كه علائمي مانند بيماري هاي ويروسي شامل آبله مرغان، آنفلونزا و... در كودك مشاهده شود، زيرا آسپرين در اين شرايط منجر به وقوع سندرم ري (Reye syndrome) مي شود كه اگر چه اين بيماري نادر است اما فوق العاده جدي است كه مي تواند منجر به مرگ شود. در نتيجه براي كاهش تب در كودك خود از فرآورده هاي استامينوفن يا ايبوپروفن استفاده نماييد.
مصرف استامينوفن در كودكان بالاي 2 ماه ايمن مي باشد اما مقدار مصرف بايد توسط پزشك تعيين گردد، زيرا مسئوليت با آن خيلي راحت اتفاق مي افتد كه اثرات زيان بخشي را به همراه دارد. ايبوپروفن براي كودكان بالاي 6 ماه و به شرط تعيين مقدار مصرف توسط پزشك ايمن است. از آنجايي كه اين دارو مي تواند باعث ايجاد ناراحتي معده شود در صورتي كه كودك شما با اين مشكل روبرو است، از مصرف آن خودداري شود.
2- آنتي هيستامين / ضداحتقان ها(دكونژستانت ها)/ داروهاي ضد سرفه:
با توجه به هشدارهاي اخير سازمان اخير سازمان غذا و دارو آمريكا (FDA)، مصرف آنتي هيستامين ها مانند ديفن هيدرامين، كلرفنيرامين، برم فنيرامين و سيپروهيتادين، و كونژستانت ها مانند سودوافدرين و فنيل افرين، ضدسرفه ها مانند دكسترومتورفان و خلط آورها مانند گايافزين در كودكان با سن كمتر از 2 سال توصيه نمي شود و در كودكان با سن كمتر از 6 سال بايد با احتياط كامل و رعايت موارد منع مصرف باشد.
• فرآورده هاي ذكر شده نبايد به منظور كمك به خواب كودك و ايجاد حالت خواب آلودگي در وي مصرف شوند.
• فرآورده هاي مورد استفاده جهت رفع علايم سرماخوردگي و ضدسرفه فقط به بهبود علامتي بيماري كمك مي نمايند. اين فرآورده ها علت ايجاد بيماري را رفع مي نمايند و در كوتاه نمودن دوره بيماري كودك نيز موثر مي باشند.
• به والدين توصيه مي شود كه جهت تنظيم مقدار تجويز شده فرآوده براي كودك، از پيمانه يا قاشق هاي مخصوص اندازه گيري دارو استفاده نمايند و از اندازه گيري مقدار مصرف توسط قاشق هاي خانگي، به دليل استاندارد نبودن اندازه آنها خودداري نمايند.
• به والدين تاكيد مي شود كه فرآورده هاي مذكور را در محلي دور از دسترس كودكان نگهداري نمايند.
• والدين بايد بدانند كه مصرف بيش از حد و استفاده نادرست از اين داروها مي تواند منجر به عوارض جدي و تهديد كننده حيات مانند افزايش ضربان قلب، گيجي، دپرسيون تنفسي و تشنج در كودك شود.
3- داروهاي ضد اسهال و استفراغ: اسهال و استفراغ از علايمي هستند كه بيشتر از همه والدين را مي ترسانند. بسياري از والدين فقط به دنبال برطرف نمودن اين علايم و بهتر شدن كودك خود هستند در حالي كه اسهال و استفراغ معمولا يك مكانيسم بدني جهت حذف هر گونه ميكروب از بدن مي باشند و قطع آنها با دارو مي تواند در بعضي مواقع شرايط را بدتر كند. در اين موارد آنچه حايز اهميت است حفظ تعادل آب و الكتروليت هاي بدن مي باشد (با استفاده از محلول ORS) و حتما بايد به پزشك مراجعه نمود.
4- آنتي بيوتيك ها: اكثر والدين تصور مي كنند كه بيماري فرزندشان تنها بعد از مصرف يك دوره آنتي بيوتيك ها برطرف خواهد شد. در حالي كه هميشه اينگونه نيست. آنتي بيوتيك ها هيچ گونه اثري در درمان و كاهش طول مدت بيماري هاي ويروسي مانند سرماخوردگي يا آنفلونزا نخواهند داشت. متاسفانه بسياري از آنتي بيوتيك ها بي رويه مصرف مي شوند زيرا والدين اصرار دارند كه با مصرف آنها فرزندشان بهبودي مي يابد. اين مصرف خودسرانه تنها منجر به ايجاد مقاومت دارويي براي باكتري ها مي شود در حالي كه كوچك ترين كمكي به درمان بيماري ويروسي فرزند شما نمي كند.

نکات مهم  در رابطه با درمان سرفه کودکان

 سرفه یکی از شایع ترین علل مراجعه به پزشک اطفال است و پدر و مادرها هم سالانه هزینه های هنگفتی برای خرید داروهای ضدسرفه (OTC بدون نیاز به نسخه پزشک) صرف می کنند.در مطالعه ای که نتایج آن سال ۱۹۹۴ در نشریه JAMA به چاپ رسید،

پژوهشگران دریافتند که ۵۳/۷ درصد والدین کودکان ۳ساله در ۳ماه گذشته برای فرزندان خود از داروهای OTC کمک گرفته اند که شایع ترین آنها، استامینوفین و داروهای سرماخوردگی بوده و بدیهی است که چنین استفاده گسترده ای از داروهای سرماخوردگی نمی تواند بدون عوارض جانبی باشد.

گروهی رایج از داروهای مورد استفاده ، داروهای ضدسرفه نظیر دیفن هیدرامین و دکسترومتورفان هستند. با وجود این که این داروها تاثیر نسبتا خوبی در بزرگسالان دارند ولی پژوهشی که نتایج آن در شماره جولای ژورنال Pediatric به چاپ رسیده ، اصولا مصرف این داروها در کودکان را مورد سوال قرار داده و تاثیر آنها در مهار سرفه را تنها معادل آب قند دانسته است.

«نه دکسترومتورفان و نه دیفن هیدرامین ، هیچیک در کنترل سرفه و بهبود کیفیت خواب کودکان ، مزیتی بر پلاسبو ندارند.»این مطلبی است که در مقاله بالا، به آن اشاره شده است.

دکتر یان.ام.پاول و همکارانش از کالج پزشکی ایالت پنسیلوانیا که مطالعه مزبور را به انجام رسانده اند در این مقاله می گویند: «در حال حاضر، فقدان یک دستورالعمل مشخص درباره درمان علامتی کودکانی که به دنبال URI دچار سرفه شده اند، محیطی را فراهم کرده که در آن متخصصان اطفال به وفور این داروها را تجویز می کنند،

سایتهای مختلف اینترنتی هر کدام پیشنهادی در این زمینه ارائه می کنند و به دنبال آنها، پدر و مادرها هم برای تهیه داروهای سرکوب کننده سرفه و انواع آنتی هیستامین ها برای بهبود علایم فرزندانشان اقدام می کنند.»

به گفته پژوهشگران ، هدف آنها از انجام این مطالعه ، این بود که ببینند آیا مصرف دکسترومتورفان یا شربت دیفن هیدرامین در کودکانی که به دنبال URI دچار سرفه حاد شده اند، تاثیری بر بهبود سرفه های شبانه آنها خواهد داشت یا خیر؟

در این مطالعه که به صورت دوسوکور انجام شد، یکصد کودک ۲ تا ۱۸ سال دچار سرماخوردگی و سرفه های شبانه که به طور متوسط ۴ روز از بیماری آنها می گذشت ، در مرکز پزشکی Penn State Hershey مورد مطالعه قرار گرفتند.ا

ین کودکان به ۳گروه تقسیم شدند و به ترتیب دکسترومتورفان ، دیفن هیدرامین و پلاسبو دریافت کردند و از والدین آنها خواسته شد، داروها را نیم ساعت پیش از خواب به فرزندانشان بدهند.

در شب دوم مصرف داروها، صرف نظر از این که در کدام گروه قرار داشتند، وضعیت کودکان به طور قابل ملاحظه ای بهتر شده بود و والدین می گفتند که نه تنها سرفه فرزندشان بهبود یافته بلکه همگی آنها از شروع درمان ، خواب بهتری داشته اند و در واقع نه دکسترومتورفان و نه دیفن هیدرامین ، هیچ یک مزیتی بر پلاسبو نداشتند؛ بعلاوه در گروهی که از دکسترومتورفان استفاده می کردند،

مواردی از بی خوابی به دنبال مصرف دارو گزارش شد و در گروهی که دیفن هیدرامین مصرف کرده بودند، چرت زدن و خواب آلودگی بیشتر دیده می شد.

دکسترومتورفان و دیفن هیدرامین ، هر دو توانایی ایجاد توکسیستی و سمیت را دارا هستند. عوارض جانبی دکسترومتورفان عبارت است از:دیستونی ، آنافیلاکسی ، ماستوسیتوز بولوز، وابستگی ، سایکوز، هالوسیناسیون ، آتاکسی ، بی خوابی ، دیابت تیپ یک و مرگ در دوزهای بالا.این عوارض بویژه در صورت مصرف همراه با دیگر داروها دیده می شوند.

علاوه بر اینها، دکسترومتورفان میان نوجوانان مورد abuseنیز قرار می گیرد.

عوارض جانبی دیفن هیدرامین نیز بویژه در صورت مصرف طولانی مدت آن به وجود می آید و عبارتست از:

 خواب آلودگی ، restlessness، اضطراب ، دیستونی ، وابستگی ، سایکوز، دیس آریتمی قلبی ، موج QT طولانی ، رابدومیولیز، تشنج و حتی مرگ.پژوهشگران در این مقاله تاکید کرده اند که دکسترومتورفان و دیفن هیدرامین هیچ مزیتی بر پلاسبو در بهبود سرفه های شبانه کودکان به دنبال URIو کیفیت خواب آنان ندارد؛ بنابراین همه پزشکان باید به این مساله توجه داشته باشند و هنگام تجویز چنین داروهایی ، عوارض جانبی و هزینه آنها را هم مدنظر قرار دهند.

در واقع ، سرماخوردگی و علایم آن ، بیشتر اوقات با گذشت زمان و بدون نیاز به دارو بهبود می یابد، ولی اگر اصرار به استفاده از داروهای سرماخوردگی دارید، بد نیست به توصیه های دکتر ورونیکاگان ، متخصص اطفال در گفتگو با WebMD توجه کنید.

وی توصیه می کند که هنگام تجویز این داروها یا هنگام خرید داروهای بدون نسخه از سوی والدین ، داروهایی تجویز شوند که به جای چند جزئ فعال ، تنها یک جزئ فعال داشته باشند و بیش از ۳ روز هم مورد استفاده قرار نگیرند.